De co-patiënt

“The Co-Dependent” is een term die in de Amerikaanse verslavings-problematiek vaak gebruikt wordt.
Het beschrijft dat mensen met wie de verslaafde samenleeft, die vaak deel zijn van het probleem.
Enerzijds doordat ze met het probleem van de ander veel te maken hebben, en daar last van kunnen hebben (Gevolg).
Anderzijds kan het ook zo zijn dat het probleem van de verslaafden met hen heeft te maken, en daarvan symptoom is. (Oorzaak).

Het is vaak lastig om te weten welke van die twee situaties het geval is: Oorzaak?, of Gevolg?.
Vaak zijn ze namelijk ook allebei het geval: de ene mens compenseert voor de andere en omgekeerd.
De manier waarop we met problemen omgaan is voor elk van ons uniek.
De manier waarop we onze probleem signaleren, in het kunnen omgaan met problemen, is daardoor ook telkens anders.

De Co-patiënt is de term voor het expliciet maken van deze zelfde problematiek in de omgang met zieken.
Artsen, verpleging, psychiaters en andere hulpverleners hebben hier allemaal direct mee te maken.
Gewoonlijk leerden ze vanuit hun studie hiermee om te gaan, en daar oplossingen voor te vinden.
Het is wat anders voor de familie thuis, vrienden, naasten, die deze zelfde problematiek kunnen ervaren maar geen les kregen in het leren hoe je daarmee kan omgaan.

Het komt veel voor dat mensen in hun omgang met ziekte daar indirect worden geraakt.
Ze moeten functies overnemen voor de andere, want vaak moeten ze de ander verzorgen en activiteiten ondernemen ten behoeve van de ander die niet nodig zouden zijn als de ander gezond was.
Ze moeten dus “compenseren” voor de ander: ze worden in de positie van een ‘ouder’ gedwongen in de mate waarin de ander als het ware ‘als kind’ moet worden behandeld.
Dit principe, mechanisme, van compensatie is in de geneeskunde goed bekend en bestudeert.

Er zijn vier fasen in te onderkennen: 1) Gezond, 2) Adaptatie, 3) Compensatie en 4) Decompensatie.
Een andere manieren om hetzelfde te beschrijven is: 1) gezond, 2) onwel, 3) ziek, 4) dood.
Het zijn de vier fase van het overgaan van een systeem grens; dat is elders beschreven.
Het zijn de vier fasen van elk ziekteproces, maar ook van elk genezingsproces.

Gezondheid wordt gekenmerkt door onafhankelijkheid, zelfstandigheid, zelfredzaamheid.
Ziekte wordt gekenmerkt door afhankelijkheid, gebrek aan zelfredzaamheid/zelfstandigheid.
Vandaar dat er geen wezenlijk verschil is tussen verslavings-problematiek en afhankelijkheids-problemen.
De oplossingen voor de Co-Dependent zijn daarmee ook voor de Co-Patiënt te gebruiken.

Vereist is wel dat de co-patiënt beseft dat die in een ongezonde situatie zit; ‘ziek is’.
Vaak hebben Co-Patiënten dat besef niet; daarvoor zijn ze teveel bezig met zichzelf.
Ze moeten zoveel redderen dat ze er niet aan toe komen zichzelf te redden.
Daardoor ontgaat ze vaak dat ze zelf niet goed meer met hun zaken kunnen omgaan.

De situatie van de co-patiënt kan een groot probleem zijn, doordat het ontkend wordt.
Enerzijds wordt het ontkend, omdat het als probleem gewoonlijk ongekend is, niet bekend.
Anderzijds wordt soms gedaan alsof het de problemen er niet is ‘omdat het er niet kan zijn’, omdat er geen plek voor is omdat er al te veel zaken spelen.
Dit speelt vooral op de “bezwijkgrens” van Compensatie naar Decompensatie.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *


× drie = 27